STEM Lab là giải pháp mới nhất trong nỗ lực thúc đẩy phát triển giáo dục và đào tạo STEM trong nhà trường.
Việt Nam đang trên đà hội nhập sâu rộng với các xu thế công nghệ toàn cầu nhận thức rõ ràng tầm quan trọng của việc đầu tư vào giáo dục, đặc biệt là trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM). Trong số các bước tiến đáng kể trong lĩnh vực này, sáng kiến "Solve for Tomorrow" và việc thiết lập các phòng học chức năng STEM Lab do Samsung phát động và tài trợ là minh chứng rõ nét cho cam kết của doanh nghiệp trong việc đào tạo nhân tài công nghệ cao tại Việt Nam.
Giáo dục STEM: Nền móng cho sự phát triển xã hội và công nghệ
Giáo dục không chỉ là quá trình truyền đạt kiến thức; nó còn là nền tảng vững chắc để xây dựng và phát triển xã hội. Trong thế giới hiện đại, vai trò của giáo dục càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết, đặc biệt là khi xã hội ngày càng phụ thuộc vào công nghệ và các ứng dụng khoa học. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất mà Việt Nam và nhiều quốc gia đang phát triển khác đang phải đối mặt là sự chênh lệch trong việc tiếp cận giáo dục chất lượng, đặc biệt là giáo dục STEM. Những khó khăn này bao gồm sự thiếu hụt ngân sách đầu tư cho giáo dục, thiếu giáo viên có chuyên môn sâu và hạn chế về cơ sở vật chất cũng như công nghệ hiện đại tại các trường học.
Bộ GD&ĐT đã có yêu cầu các Sở GD&ĐT các tỉnh, thành phố xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện giáo dục STEM đến tất cả các cơ sở giáo dục cấp tiểu học trên địa bàn đảm bảo chất lượng và yêu cầu theo quy định.
Theo định nghĩa của Sanders, "giáo dục STEM là phương pháp tiếp cận khám phá trong giảng dạy và học tập giữa hai hay nhiều hơn các môn học STEM, hoặc giữa một chủ đề STEM và một hoặc nhiều môn học khác trong nhà trường." Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tích hợp liên ngành, qua đó không chỉ nâng cao kiến thức chuyên môn mà còn phát triển kỹ năng tư duy phản biện và sáng tạo cho học sinh. Việc triển khai các phòng thí nghiệm STEM là một bước tiến thiết thực nhằm giải quyết vấn đề thiếu thốn trên bằng cách cung cấp không gian học tập chuyên biệt, được trang bị đầy đủ các thiết bị hiện đại và công nghệ tiên tiến, nhằm thúc đẩy học sinh khám phá và ứng dụng thực tiễn kiến thức đã học.
Tầm quan trọng của giáo dục STEM càng được khẳng định qua những lợi ích to lớn mà nó mang lại cho sự phát triển cá nhân và xã hội. Giáo dục STEM không chỉ trang bị cho học sinh những kỹ năng cần thiết để thành công trong một thế giới ngày càng phụ thuộc vào công nghệ mà còn góp phần vào việc phát triển kinh tế thông qua việc tạo ra một lực lượng lao động chất lượng cao, có khả năng đổi mới và sáng tạo. Ngoài ra, giáo dục STEM còn giúp học sinh phát triển tư duy phản biện, một kỹ năng thiết yếu trong việc đánh giá thông tin và đưa ra quyết định dựa trên bằng chứng, điều vô cùng cần thiết trong xã hội hiện đại.
Mặc dù những thách thức vẫn còn đó, sự quyết tâm của các bên liên quan, đặc biệt là các tập đoàn, doanh nghiệp lớn trong việc đầu tư cho giáo dục STEM chắc chắn sẽ mang lại những thay đổi tích cực. Với những nỗ lực không ngừng trong việc cải thiện chất lượng và mở rộng quy mô giáo dục STEM, Việt Nam đang dần khẳng định được vai trò và vị thế của mình trên bản đồ giáo dục toàn cầu, hướng tới một tương lai tươi sáng hơn cho thế hệ trẻ trong thời đại số.
Giải pháp STEM Lab, nỗ lực của Samsung hướng đến cơ hội bình đẳng giáo dục
Chương trình "Solve for Tomorrow", khởi xướng từ năm 2010, là một ví dụ điển hình cho thấy quyết tâm của Samsung trong việc phổ cập STEM tới thế hệ trẻ Việt Nam. Chương trình được thiết kế nhằm ứng dụng giáo dục STEM vào việc tìm kiếm giải pháp công nghệ nhằm giải quyết các vấn đề xã hội cấp bách như môi trường, sức khỏe và hỗ trợ các đối tượng yếu thế.
Một trong những thành tựu nổi bật của chương trình là việc xây dựng các phòng học chức năng STEM Lab tại các trường học. Các phòng thí nghiệm này, được trang bị đầy đủ các thiết bị hiện đại như máy tính, máy in 3D, và các thiết bị công nghệ cao khác, là nơi học sinh có thể thực hành, nghiên cứu và ứng dụng trực tiếp những kiến thức khoa học mà họ đã học. Điển hình là phòng STEM Lab mới được Samsung trao tặng cho trường THCS Nam Từ Liêm tại Hà Nội vào ngày 25/6/2024, là một bước tiến lớn trong việc thúc đẩy giáo dục STEM tại Việt Nam, đồng thời phản ánh cam kết của Samsung trong việc hỗ trợ hệ thống giáo dục nước nhà.
Học sinh trải nghiệm máy in 3D tại phòng học chức năng STEM Lab tại trường THCS Nam Từ Liêm.
Có mặt tại lễ trao tặng, em Phạm Quỳnh Hương, học sinh lớp 6A1, “mong được trải nghiệm nhiều hơn trong phòng STEM Lab.” Với mong muốn sáng tạo nhiều sản phẩm có ích cho mọi người trong xã hội, năm nay, em Phạm Quỳnh Hương lập đội thi gồm 4 bạn tham gia Solve for Tomorrow. Sản phẩm của nhóm là một chiếc áo massage dành cho người tai biến. Quỳnh Hương cho biết, cụ em bị bệnh tai biến và em muốn có một cái áo massage để cụ có thể phục hồi chức năng tốt hơn.
Ở một đội thi khác, em Nguyễn Thế Bảo, lớp 7A1, cho biết em cùng các bạn thiết kế máy phát điện tự động. “Ở nước ta hiện nay, môi trường bị ô nhiễm và mục tiêu của em khi chế tạo ra sản phẩm này là để bảo vệ môi trường và tiết kiệm nguồn năng lượng từ thiên nhiên.”
Sự hiện diện của các phòng STEM Lab không chỉ giải quyết vấn đề thiếu thốn về cơ sở vật chất và trang thiết bị giáo dục mà còn mở ra cơ hội để các em học sinh từ mọi miền đất nước, bất kể điều kiện kinh tế - xã hội, đều có thể tiếp cận với một nền giáo dục chất lượng cao, bình đẳng. Điều này góp phần tạo ra một thế hệ mới của Việt Nam, có khả năng thích ứng và đổi mới sáng tạo trong kỷ nguyên số, đồng thời phát triển các kỹ năng cần thiết để tham gia và đóng góp vào nền kinh tế toàn cầu.
Nhìn về tương lai, vai trò của giáo dục STEM sẽ càng trở nên quan trọng khi thế giới tiếp tục chứng kiến những bước tiến vượt bậc trong công nghệ và khoa học. Với sự hỗ trợ từ các doanh nghiệp lớn như Samsung, Việt Nam có thể hoàn toàn tự tin với mục tiêu phát triển một thế hệ trẻ sáng tạo, năng động và sẵn sàng đón nhận các thách thức của tương lai.
